Kalispera Kochani!! W Polsce obchodzimy Andrzejki. Pytałam Matiego czy zna takie święto – i tak i nie – odpowiedział. W Grecji 30.11 imieniny obchodzi św. Andrzej, jeden z dwunastu apostołów, brat Szymona Piotra. Agios Andreas jest jednym z prawosławnych świętych. Zmarł ok 70r.n.e. w Patrze. To właśnie tam co roku hucznie celebruje się ten dzień. Odbywa się wtedy tzw. Pangiri – święto kościelne. W tym roku ze względu na koronę wielkiej fety niestety nie ma.
Przy okazji Mati się mnie dziś zapytał, czy moi rodzice są w kościele, bo przecież są Andrzejki . Szybko wyprowadziłam go z błędu. O wróżeniu z wosku też nigdy nie słyszał. Cóż… W przyszłym roku muszę to zabrać na Andrzejki do Polski .
Nie byłabym sobą, gdybym o świętym Andrzeju w kulturze greckiej więcej nie poczytała. W dniu jego święta w Grecji wszyscy chętnie kupują loukoumades – słodkie pączki.
Dzień 30 listopada nazywany jest też Tripotigana. Tripotiganas – tripa po grecku oznacza dziurę, tigani – to patelnia. Co ma jedno z drugim wspólnego? Dawniej mówiło się, że jeśli nie pani domu nie zrobiła naleśników, to Agios Antreas dziurawił jej patelnie. Koniec listopada to moment, w którym zaczyna się post przed Bożym Narodzeniem, a także wytwarza się pierwszą w tym roku oliwę. Dlatego też naleśniki w dniu 30.11 powinno było się smażyć na nowej oliwie.
Kiedy wlewano oliwę na patelnię, robiono znak krzyża i wypowiadano słowa 'kai tou xronou’ – co tłumaczy się: 'i w przyszłym roku’.
W domach w których przygotowywano naleśniki dbano o to, aby jeden talerz słodyczy powędrował do innych domów – zazwyczaj dzielono się z biednymi lub tymi, którzy nie mieli drzew oliwnych. W Tracji na przykład zamiast naleśników, w dniu św. Andrzeja gotowano zboże z cukrem, rodzynkami itp. I tym dzielili się z innymi. W Akarnani i w Tesalii gotowano polisporia /anttalousia – masa, w której było wiele nasion razem. Miało to związek z końcem siewów pszenicy i oczekiwaniem na kiełkowanie.